جزیره علم

دکتر سید مهدی موحد ابطحی

مرکز پژوهشهای اسلامی - پزشکی بصیر

سکته مغزی (STROKE)

تعریف: از کار افتادن ناگهانی برخی از قسمتهای مغز.

علت: برای سکته مغزی، دو مکانیسم اصلی وجود دارد:

1) نرسیدن خون به بافت مغز (ایسکمی) مثلاً در تصلب (گرفتگی) عروق، غلظت خون،

2) خونریزی در بافت مغز مثلاً در پرفشاری خون، ضربه به سر،

علائم بر حسب ناحیه مبتلا متفاوت اند اما بین سطح آسیب و علائم سکته مغزی می توان رابطه ای یافت:

نیمکره راست: ضعف یا فلج طرف چپ، اختلال بینایی، اختلال در درک بالا و پایین یا عقب و جلو یا عمق(مشکل در گره زدن، لباس پوشیدن)، اختلال در فهم نقشه، نداشتن حافظه کوتاه مدت، نادیده گرفتن طرف چپ، مشکل در قضاوت،

نیمکره چپ: ضعف یا فلج طرف راست، مشکل در خواندن یا صحبت کردن یا مقایسه کردن، کندی حرکات، مشکل در آموختن یا یادگیری جدید، نیاز به بازخورد بیشتر برای پایان دادن به یک کار.

مخچه: ناتوانی در قدم زدن، عدم حفظ تعادل، سرگیجه، سردرد، تهوع، استفراغ

مغز میانی: اختلال در تنفس یا ضربان قلب یا تنظیم دمای بدن یا تعادل یا هماهنگی اندام، ضعف یا فلج دوطرفه اندام، اشکال در جویدن یا بلعیدن یا صحبت کردن، تاری دید.

سکته خفیف   Transient Ischemic Attack (TIA)

سکته خفیف یا حملة گذرای ایسکمیک؛ «اختلال موقت در خونرسانی به مغز» است که علائمی شبیه سکته مغزی دارد که فقط چند دقیقه تا چند ساعت طول می کشند، حتی ممکن است خود فرد نیز متوجه آن نشود. اهمیت آن در این است که نشانه مهمی برای وقوع سکته مغزی در آینده می باشد. ممکن است بیمار قضیه را چنین توصیف کند:

«می خواستم صورتم را بشویم، نفهمیدم چی شد و افتادم اما خودم را نگه داشتم».

«داشتم از جا بلند می شدم، ناگهان چشمهایم سیاهی رفت».

کمکهای اولیه در سکته مغزی

1. بیمار را ارزیابی کنید:

a)      یکی از اندام را تکان نمی دهد.

b)     صورتش شل شده است.

c)      صحبتش مشکل دارد.

2. از بیمار بخواهید:

a)      فوت کند، لبخند بزند، ابروها را بالا بیاندازد (آسیب عصب صورت)

b)     دست یا شانه ها را بالا بیآورد، راه برود (آسیب ناحیه حرکتی اندام)

c)      جمله ای ساده از او بپرسید(اسم؟ شغل؟.....)(آسیب ناحیه تکلم)

d)     زبانش را بیرون بیاورد یا تغییر شکل بدهد(آسیب ناحیه عضلات زبان)

3. علائم حیاتی را کنترل کنید (کنترل فشار خون)

4. بیمار را هرچه زودتر به بیمارستان برسانید.

موحد ابطحی، مهدی. جزوه بهداشت و کمکهای اولیه. دانشگاه فرزانگان. 1391

نوشه های مرتبط:

علائم حیاتی